Το 80% των ανθρώπων με άνοια λαμβάνουν φροντίδα από την οικογένεια. Αυτό σημαίνει ότι είτε ο σύντροφος είτε κάποιο παιδί φροντίζει τον ηλικιωμένο, επωμιζόμενος όλο το ψυχολογικό φορτίο. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο φροντιστής χρειάζεται ο ίδιος φροντίδα και υποστήριξη γιατί η φροντίδα ενός ανθρώπου με Αλτσχάιμερ ή άνοια είναι εξαιρετικά ψυχοφθόρα.
Όσο προχωράει η άνοια, τόσο ο ηλικιωμένος βυθίζεται σε έναν δικό του κόσμο και χρειάζεται υποστήριξη, τόσο πρακτική όσο και ψυχολογική. Σε πολλές περιπτώσεις, ο φροντιστής δεν έχει τις κατάλληλες γνώσεις για κάτι τέτοιο, είναι απροετοίμαστος για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει καθημερινά και νιώθει απόγνωση. Επίσης, δεν έχει τη δυνατότητα να αφιερώσει χρόνο στον εαυτό του γιατί ένας άνθρωπος με άνοια χρειάζεται επίβλεψη επί 24ώρου βάσης.
Ας δούμε λοιπόν πώς βιώνουν την φροντίδα οι φροντιστές ανθρώπων με άνοια.
Οι πρακτικές ανάγκες
Όταν ένας άνθρωπος με άνοια ζει στο σπίτι, χρειάζεται συγκεκριμένες συνθήκες. Οι περισσότεροι ηλικιωμένοι με άνοια θέλουν να μένουν στο σπίτι τους γιατί τους είναι οικείο και τους δίνει μια αίσθηση ασφάλειας. Αυτό είναι αναμενόμενο, αλλά το ίδιο το σπίτι χρειάζεται να προσαρμοστεί στις καινούριες συνθήκες.
Το σπίτι πρέπει να έχει άπλα χώρου γιατί ο ηλικιωμένος αρχίζει να χάνει τον προσανατολισμό του και μπορεί εύκολα να πέσει ή να γλιστρήσει. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να φύγουν έπιπλα, χαλιά και άλλα αντικείμενα που δεν είναι αναγκαία.
Επίσης, το σπίτι πρέπει να έχει άπλετο φυσικό φως και ησυχία γιατί οι πολλές αισθητηριακές επεμβάσεις μπορεί να εκνευρίσουν και να αποσυντονίσουν τον ηλικιωμένο.
Τι σημαίνει αυτό για τον φροντιστή; Αν είναι το δικό του σπίτι, αλλάζει όλη η διαρρύθμιση—κάτι που δεν είναι πάντα ευπρόσδεκτο. Αν είναι το σπίτι του ηλικιωμένου, πρέπει ο φροντιστής να εξασφαλίζει συνεχώς ότι το σπίτι είναι προσαρμοσμένο στις ανάγκες του ηλικιωμένου. Αυτό προκαλεί άγχος στον φροντιστή γιατί πάντα πρέπει να είναι σε εγρήγορση να μη συμβεί κάτι στον άνθρωπό τους.
Η καθημερινότητα
Για έναν φροντιστή ανθρώπου με άνοια, η καθημερινότητα είναι απρόβλεπτη. Αυτό είναι εξαιρετικά ψυχοφθόρο, μια και κάποιες μέρες ο ηλικιωμένος έχει επικοινωνία και είναι συνεργάσιμος, όμως άλλες μέρες έχει εκνευρισμό και σύγχυση. Αυτές οι αναπάντεχες ψυχολογικές μεταπτώσεις κάνουν τη ζωή του φροντιστή απρόβλεπτη και κουραστική. Δεν μπορούν να οργανώσουν το πρόγραμμά τους γιατί δεν ξέρουν τι θα αντικρίσουν κάθε πρωί.
Η ψυχολογική φθορά
Σαν αποτέλεσμα, πολλοί φροντιστές νιώθουν ψυχολογικά πιεσμένοι και κουρασμένοι. Δεν καταλαβαίνουν τον άνθρωπό τους και συχνά αισθάνονται υπεύθυνοι για έναν άνθρωπο που δεν τους αναγνωρίζει καν πια.
Ένας φροντιστής πρέπει να προβλέπει καταστάσεις και να προλαμβάνει εξάρσεις θυμού και απόγνωσης του ηλικιωμένου με άνοια. Οφείλει να είναι συνέχεια σε εγρήγορση και απόλυτα αφοσιωμένος στον ηλικιωμένο. Αυτό όμως δεν αφήνει καθόλου προσωπικό χρόνο στον φροντιστή. Όσο δε προχωράει η άνοια, τόσο πιο επιτακτική είναι η ανάγκη για τον φροντιστή να βρίσκεται εκεί και να παρέχει φροντίδα. Δεν μπορεί να κάνει τις δουλειές του, να βγει για έναν καφέ, να πάει μια βόλτα. Όλα περιστρέφονται γύρω από τον ηλικιωμένο—κάτι που προκαλεί ψυχολογική φθορά και άγχος.
Οι τύψεις και η έλλειψη γνώσεων
Οι περισσότεροι φροντιστές δεν έχουν τις κατάλληλες γνώσεις για να φροντίσουν έναν άνθρωπο με άνοια. Μαθαίνουν εμπειρικά μέσα από τα αναπόφευκτα λάθη τους, το οποίο όμως τους προκαλεί τύψεις ότι δεν φροντίζουν σωστά τον άνθρωπό τους. Επίσης, δεν ξέρουν την πρόοδο της ασθένειας και τι πρέπει να περιμένουν. Όταν ο ηλικιωμένος, για παράδειγμα, γίνεται επιθετικός, δεν ξέρουν πώς να τον αντιμετωπίσουν και πώς να τον ηρεμήσουν.
Οι φροντιστές βιώνουν συχνά τύψεις γιατί πολλές φορές νιώθουν ανεπαρκείς. Θυμώνουν γιατί κουράζονται. Εξαντλούνται και θέλουν μια διέξοδο, αλλά επειδή πρόκειται συνήθως για έναν δικό τους άνθρωπο, νιώθουν ενοχές ότι δεν είναι σωστοί. Μπαίνουν σε έναν φαύλο κύκλο τύψεων και αρνητικών συναισθημάτων γιατί όλα αυτό που ζουν τους ξεπερνάει και δεν έχουν πια την υπομονή και τη δύναμη να ανταποκριθούν σε αυτή τη νέα πραγματικότητα.
Σωματική εξάντληση
Είναι πολύ κουραστικό για έναν άνθρωπο να φροντίζει επί 24ώρου βάσης έναν ηλικιωμένο. Σε πολλές περιπτώσεις, οι φροντιστές έχουν και δική τους οικογένεια, παιδιά και σύζυγο. Καλούνται να είναι φροντιστές ενός ανθρώπου με άνοια αλλά και να φροντίσουν παιδιά και το δικό τους σπίτι. Αυτό οδηγεί σε σωματική εξάντληση γιατί πρέπει να βρίσκονται σε πολλά μέρη ταυτόχρονα.
Ακόμα και αν δεν έχουν δική τους οικογένεια, οι φροντιστές καλούνται να είναι απόλυτα αφοσιωμένοι σε έναν άνθρωπο με άνοια, να τον φροντίζουν, να καθαρίζουν, να ψωνίζουν και να κανονίζουν τις ιατρικές επισκέψεις. Στο τέλος της μέρας, είναι φυσικό να νιώθουν εξαντλημένοι.
Μοναξιά
Ο φροντιστής βιώνει μοναξιά. Αποκόπτεται από παρέες και φίλους λόγω της φροντίδας του ηλικιωμένου και δεν έχει χρόνο να κάνει αυτά που αγαπά. Η φροντίδα του ανθρώπου με άνοια είναι μοναχική και απαιτεί πολλή συγκέντρωση κι ενέργεια. Όταν ο φροντιστής επιστρέφει σπίτι του, είναι δύσκολο να έχει όρεξη και κουράγιο να δει φίλους, να βγει ή να κάνει κάτι για τον εαυτό του. Σιγά-σιγά αποκόπτεται από παρέες και νιώθει κατάθλιψη.
Φροντίζοντας τον φροντιστή
Δυστυχώς, στην Ελλάδα δεν υπάρχει η κατάλληλη υποστήριξη για φροντιστές αλλά και γενικότερα για ανθρώπους με άνοια. Το μεγαλύτερο βάρος της φροντίδας πέφτει στην οικογένεια και στις περισσότερες περιπτώσεις στο σύντροφο και στα παιδιά, ιδίως στις κόρες.
Πώς, λοιπόν, μπορεί να φροντίσει τον εαυτό του ένας φροντιστής; Ας δούμε μερικές ιδέες που μπορεί να βοηθήσουν κάποιον να ανταποκριθεί στις νέες συνθήκες:
- Να μοιραστεί τη φροντίδα με κάποιο άλλο άτομο, είτε οικογενειακό είτε εξωτερικό. Ακόμα και λίγες ώρες την ημέρα ή κάποιες μέρες την εβδομάδα είναι σωτήριες για έναν άνθρωπο που είναι αποκλειστικός φροντιστής ενός ηλικιωμένου με άνοια.
- Να ενημερωθεί για την άνοια και τα στάδιά της για να είναι καλύτερα προετοιμασμένος για την πρόοδο της ασθένειας.
- Να έχει ψυχολογική υποστήριξη από την δική του οικογένεια ή έναν επαγγελματία όπου να μπορεί να μιλήσει ελεύθερα για αρνητικά συναισθήματα όπως τύψεις, θυμό του, κούραση και όλα όσα βιώνει.
- Να κρατάει όσο μπορεί μια ρουτίνα. Αυτό βοηθάει στο να ζήσει μια πιο κανονική ζωή. Αν, για παράδειγμα, ο φροντιστής ξεκουράζεται παρακολουθώντας μια συγκεκριμένη σειρά στην τηλεόραση, ας δώσει χρόνο στον εαυτό του να συνεχίσει αυτή τη συνήθεια.
- Άσκηση και φύση. Μια βόλτα σε εξωτερικό χώρο, λίγη άσκηση ή ένας περίπατος μπορούν να είναι σωτήρια όταν η φροντίδα δυσκολεύει και γίνεται απαιτητική. Αν υπάρχει μάλιστα κι ένας φίλος που να μπορεί να ακούσει, η βόλτα συνοδεύεται και από θεραπευτική υποστήριξη.
- Ζητάει βοήθεια όταν δεν αντέχει άλλο. Όταν ο φροντιστής νιώθει ότι πια δεν έχει το κουράγιο να ανταποκριθεί στις ανάγκες του ηλικιωμένου, πρέπει να έχει τη δυνατότητα να ζητήσει βοήθεια. Δεν είναι ούτε κακό ούτε ντροπή. Η φροντίδα ενός ανθρώπου με άνοια είναι από τα πιο ψυχοφθόρες και δύσκολες καταστάσεις που μπορεί να αντιμετωπίσει κάποιος στη ζωή του.
- Όταν οι ανάγκες του ηλικιωμένου ξεπερνάνε τις δυνατότητες της οικογένειας, τότε ένας οίκος ευγηρίας είναι η καλύτερη λύση. Μια μονάδα φροντίδας έχει τις προδιαγραφές και το νοσηλευτικό προσωπικό για να φροντίσει σωστά και με ασφάλεια έναν ηλικιωμένο με άνοια.
Ο οίκος ευγηρίας Δωροθέα
Αν ο άνθρωπός σας πάσχει από άνοια και δεν είναι πια δυνατή η φροντίδα στο σπίτι, μπορείτε να επικοινωνήσετε με τη μονάδα φροντίδας Δωροθέα. Έχουμε την κατάλληλη φροντίδα για ανθρώπους με άνοια και μπορούμε να ανταποκριθούμε στις αυξημένες ανάγκες και απαιτήσεις αυτών των ανθρώπων.
Είμαστε στον Κορυδαλλό και θα χαρούμε να σας δούμε και να σας ξεναγήσουμε στον χώρο μας. Απλά επικοινωνήστε μαζί μας online ή καλέστε μας στο 210 4950 989 για να κλείσετε ραντεβού και να μας επισκεφθείτε και να δούμε πώς μπορούμε να σας βοηθήσουμε!